Hemen hemen hicbir sey insana yabanci degildir.
Yildizlarin Örtüsü Yoktur, Marcus Aureliusun Sadan Karadeniz
tarafindan Türkceye cevrilen Düsünceler eserinden Filiz Özdemin
yayina hazirladigi bir secmeler kitabi.
IS 121-180 yillari arasinda yasayan ve filozof imparator olarak
anilan Roma imparatoru Aurelius, devleti her seyin üzerinde tutan
Yunan anlayisinin yerine akli, ahlaki ve hukuku koyarak yönetim
anlayisinda kökten bir tavir farkliligi yaratmistir. Aureliusa göre
Tanri, öz, yasa, hakikat tektir, ortak us tektir, bu nedenle de bütün
insanlar esittir. Evrende her sey birbirine baglidir. Aurelius, Ilkcag
filozofu Herakleitosun her sey akar, degisir sözünün etkisiyle,
Tek sözcükle, bedenimize ait olan her sey akan bir irmaktir,
ruhumuza ait olan her sey de salt düs ve yanilsamadir; yasamimiz
yabanci bir ülkede savas zamani ve yolculuktur, ölümden sonraki
ünümüz ise unutulustur. Bize koruyacak ne kaliyor geriye Tek,
biricik sey, felsefe diyerek zamanin gecip gittigine, insan
ömrünün kisaligina ve gelgecligine sik sik vurgu yapmistir.
Ünler, namlar, sahip olunan her sey de gelip gecicidir; bu
sebeple insanin erdemli yasamasi, hayatini anlamli kilan en
önemli ölcüttür. Bu yaniyla Aureliusun genelgecer, zamanlarüstü
bir özü olan düsünceleri yüzyillar boyunca büyük ilgi görmüstür.
Ne de olsa vurguladigi, insanin kendisini tanima sanatidir. Insanin
oldugu ve olmak istedigi üzerine, felsefe ve dogal güdüler, teori
ve pratik üzerine bir bilgelik denemesidir. Madalyonun iki yüzüne
birden bakma arzusudur.
Yildizlarin Örtüsü Yoktur, her kisinin kendisini secerken,
kurarken yasadigi gelgitlere tutulmus bir aynadir da... Bir
melankoli basyapitidir da ayni zamanda. Baskalarinin ruhunda olup bitenlerin ayrimina varamadigi
icin mutsuz olan bir insana rastlamak zordur; ama kendi ruhunun
devinimlerinin ayrimina varmayan bir insanin mutsuz olmasi
kacinilmazdir.
Kaderinden kacmayan bir imparatorun, onu cesaret ve
güclülükle takip etmesi, insan olma yolculugu icin önemli bir
örnektir.