N¿u chúng ta có d¿p chiêm ng¿¿ng b¿ x¿¿ng quái v¿t dinosaur t¿i vi¿n b¿o tàng N¿u ¿¿c, chi¿m ch¿ n¿m v¿t ngang ¿¿i s¿nh ¿¿¿ng; chi¿u dài hàng m¿y ch¿c mét, chi¿u cao khöng 5, 6 mét. Ai c¿ng tr¿m tr¿ v¿ con v¿t kh¿ng l¿, s¿ng th¿i xa x¿a hàng ch¿c tri¿u n¿m. Nh¿ng khách th¿¿ng ng¿an sành ¿i¿u ¿¿u bi¿t r¿ng kh¿i th¿y t¿i n¿i khám phá, các nhà kh¿o c¿ ch¿a phát hi¿n ¿¿¿c b¿ x¿¿ng hòan ch¿nh nh¿ v¿y. H¿ có th¿ tìm th¿y ¿ó ¿ây m¿t vài x¿¿ng r¿i rác trong b¿i r¿m, r¿i kiên nh¿n ¿ào b¿i nh¿ng x¿¿ng chìm trong h¿c ¿á, höc d¿¿i ¿¿m l¿y. Cüc tìm ki¿m kéo dài lâu ngày, ¿¿n lúc không th¿ tìm gì h¿n ¿¿¿c n¿a, h¿ bèn c¿n th¿n gói x¿¿ng ¿¿a v¿ kho. R¿i b¿ ra hàng n¿m tr¿i nghiên c¿u, th¿ thách; v¿i ki¿n th¿c chuyên môn, dùng thêm các v¿t li¿u hóa h¿c giúp ráp n¿i ch¿p vá, m¿i có th¿ t¿o nên ¿¿¿c b¿ x¿¿ng dinosaur hoàn ch¿nh nh¿ v¿y.
Ng¿¿i sön s¿ c¿ng làm công vi¿c t¿¿ng t¿, ph¿i thu th¿p s¿ li¿u t¿ nhi¿u ngün, r¿i c¿n th¿n ph¿i ki¿m, ch¿n l¿c, ráp n¿i. Riêng ¿¿i v¿i vi¿c sön s¿ Vi¿t, chúng tôi ¿ã s¿u t¿m ¿¿¿c m¿t s¿ s¿ li¿u ngöi qüc ¿em xüt b¿n, t¿m ¿¿t nhan ¿¿ là " L¿ch s¿ Vi¿t Nam qua kho tàng t¿ li¿u n¿¿c ngoài ". T¿c ng¿ ta d¿y r¿ng "Tr¿m nghe không b¿ng m¿t th¿y"; b¿i v¿y trong kho tàng s¿ các n¿¿c, chúng tôi trân tr¿ng l¿u ý ¿¿n các s¿ li¿u phát xüt b¿i tr¿c ti¿p nghe, nhìn do các tác gi¿ cung c¿p; r¿i s¿p x¿p theo trình t¿ th¿i gian ...

H¿ B¿ch Th¿o.